Bozor go'yoki tubiga yetgandek edi, biroq "pastdan yana bir zarba" kelib tushdi. Donald Tramp joriy qilgan keng ko'lamli bojlar sabab yuzaga kelgan ikki kunlik sotuv S&P 500 indeksi tarixidagi eng yomon to'rtinchi pasayish bo'ldi — 1957-yildan beri. 10.5% lik qulash faqatgina 2020-yildagi COVID-19 pandemiyasi, 2008-yilgi Lehman Brothers inqirozi va 1987-yilgi "Qora dushanba"dan ortda qolmoqda. Bu inqiroz AQSh fond bozorining kapitalizatsiyasidan $6.6 trillionni yo'qotdi — ammo hali hech kim "dipni sotib olishga" shoshilayotgani yo'q. Vaziyat yanada yomonlashishi mumkin.

Tarixiy jihatdan, retsessiya davrida S&P 500 indeksining forward P/E (narx-daromad) koeffitsienti o'rtacha 15.6 atrofida bo'lgan. Martdagi sotuvlar fonida ham bu ko'rsatkich hozirda 23 darajasida saqlanmoqda. Bu esa bozor hali ham pasayish uchun katta imkoniyatga ega ekanligini bildiradi va investorlarni "qulayotgan pichoqni ushlash" xatosidan saqlamoqda.

Retsessiyalar davrida S&P 500 P/E ko'rsatkichlarining tendensiyasi

Bozordagi "ayiq" omillar yo'qolmagan — Trampning yangi boj soliq chorasi esa ularni yanada kuchaytirdi. JPMorgan o'zining oldingi +1.3% o'sish prognozini o'zgartirib, 2025-yil uchun AQSh YAIMining 0.3% ga qisqarishini kutmoqda. Moliya vaziri Skott Bessent kuchli mehnat bozori va iqtisodiy pasayish belgilari yo'qligini ta'kidlaganiga qaramay, investorlar hali ham ishonchsiz. Mart oyidagi bandlik statistikasi kuchli ko'rinish bergan bo'lsa-da, yanvar va fevral ma'lumotlari pasaytirildi, ishsizlik esa oshdi. Bu "dovuldan oldingi tinchlik" bo'lishi mumkin.

Xitoyning javobi — AQSh importiga 34% boj solinishi — vaziyatni yanada keskinlashtirdi. Ilgari, 2018–2019-yillarda bo'lganidek, Xitoy yana yon bosishga majbur bo'ladi deb o'ylangan edi. Ammo bu safar AQSh faqat Xitoyga emas, balki butun dunyoga qarshi. Vashington yakunda hech narsasiz qolishi mumkin, ayniqsa, Pekin bojlarning salbiy ta'sirini yumshatish uchun yirik miqyosdagi rag'batlantirish rejalari haqida ishora bergan bo'lsa. Yevropa ham shunga o'xshash yo'nalishda harakat qilmoqda — bu esa u yerdagi aksiyalarni jozibador qiladi va kapitalni Shimoliy Amerikadan boshqa tomonga yo'naltiradi.

Investorlarning bu boradagi harakatlari mantiqan asosli. Kuchayib borayotgan dollar tufayli, oxirgi 15 yil ichida yevropaliklar S&P 500 orqali 490% daromad olishgan, amerikaliklar esa 390% bilan cheklangan. Aksincha, Yevropa fond indekslari yevroda 220% ga oshgan bo'lsa, dollarda bu faqat 150%. Pictet Asset Management o'z strategiyasini AQSh dollari indeksi keyingi 5 yil ichida 10–15% ga pasayishini kutgan holda tuzmoqda. Xo'sh, kapital Atlantika orqali sharqqa ko'chayotgani ajablanarlimi?

Volatillik indekslari farqlari (Qo'rquv indeksi)

Bundan tashqari, Oq Uy tomonidan kiritilgan bojlar boshqa hech bir bozorga emas, aynan AQSh fond bozoriga eng qattiq zarba bergan ko'rinadi. Buni pandemiyadan beri eng yuqori darajaga yetgan VIX volatillik indeksining nisbiy ko'rsatkichlari ham tasdiqlaydi.

Texnik ko'rinish: S&P 500. Kunlik grafikda 4910 va 4925 darajadagi pivot nuqtalariga tomon korektsiya xavfi oshmoqda. Ilgari ochilgan short pozitsiyalar saqlanishi va zaruratga qarab bosqichma-bosqich kengaytirilishi tavsiya etiladi.